Notes |
- In die indienskontrakte wat Jan opgestel het toon hy aan dat hy van Bern in Switzerland afkomstig was. Hy arriveer aan die Kaap op 13 Mei 1717 as Matroos aan boord van die skip Velserhoofd.
("Velserhoofdt" arrived in CapeTown on 13 May 1717 with Jan van der Heyden as Chief Officer, Nicolaas van Langeveldt as Second Officer and Adrianus van Hoorne as Gunner." Die Skipper was Thieleman Sterling.
Die skip van 650 ton, `n Fluit gebou in 1716 te Amsterdam, het Texel in Holland op die 18 November 1716 verlaat met 92 matrose en 31 soldate aan boord. 3 Matrose en 2 soldate het die skip in die Kaap verlaat. 3 Matrose en een soldaat is gedurende die reis (Texel-Kaap-Batavia) oorlede. Die skip verlaat die Kaap op 7 Aug 1717 nadat nog 4 Matrose,2 Soldate en 2 Passasiers aan boord kom. Die skip arriveer in Batavia op 22 Oktober 1717 met 90 Matrose,30 Soldate en 2 Passasiers aan boord.)
( Die rekord toon ook " arrival of Jan Vorster, Skipper of the "Boekenroode"on 27 April 1718" Dieselfde Jan het die Kaap vir die eerste keer besoek as Skipper van die "Limburg" wat die Kaap vanaf Texel op 13 Mei 1710 aandoen, en was Skipper van die "Lokhorst" wat die Kaap vanaf Ceylon aandoen op 5 Maart 1715)
Op 16 Julie 1717 maak die "matroos Hans Voster van Bern" en Cornelis Leendert Hutspot, `n Meester Messelaar, `n kontrak waarin Hans vir Cornelis vir `n periode van een jaar sal werk as "messelaarsknecht" teen `n vergoeding van 12 Caroli Gulden en 20 Pfennings per maand.
Op 7 Julie 1718 maak die "matroos Hans Vorster van Bern" en Petrus van Aken, " bedienaar der Goddelijke Woordt" `n kontrak waarin Jan "als metselaar" sal werk vir `n periode van een jaar, teen vergoeding van 15 Gulde. Op 6 Junie 1719 word die kontrak hernu vir een jaar.Op 22 Junie is die kontrak voltooi, en Jan getuig dan ook so voor Swellengrebel. Jan was betrokke as messelaar by die bou van die oorspronklike strooidak kerk in die Paarl. In Sept 1720 word hy 100 Riksdalers betaal vir reparasiewerk nadat die noordelike gewel van die kerk inmekaar geval het.
Die eerste steen van die kerk is gelê op 6 Sept 1718. Teen 7 April 1720 was die werk al so ver gevorder dat besluit is om die kerk op 2 Junie 1720 te begin gebruik. Die kerkgrootte was 80 voet x 40 voet.
Op 22 Junie 1720 maak "Johannes Foster" en Heemraad Schalk Willemz van der Merwe `n kontrak vir een jaar , teen vergoeding van 12 Gulde. Die kontrak word verleng (elke keer vir een jaar) op 3 Junie 1721, 29 Mei 1722 en 24 Mei 1723.
In 1723 doen Jan aansoek : "sig met sijn ambagt, synde het metselen,behoorlik as burger te sullen kunnen erleefd(?) ...... en met burgerskap deeser Coloniete begunstigd "
(Vol C1088 bls 135)
Uit Leibrandt (LM 17) "1723 - Jan Vorster arrived as a sailor in 1717 in the "Velserhoofdt"
is a Mason by trade and believes that he will be able to earn a living , asks therefore for Burgher papers.
Op 10 Desember 1723 koop Jan Vorster by die vendusie van sy Skoonpa Barend Lubbe die volgende:
1. 1 vaatje met 1 ijzere lamp 0:2:- -
2. 3 zijldoekse zakken met 3 mudde terw 8:- -:- -
3. 1 boter vaatje met wat boter 2:2:- -
4. 2 ossen 40:- -: - -
Die totale opbrengs van die vendusie was rd:s2811:0:1/2 MOOC10/3.47
Op 31 Mei 1724 koop Jan Vorster
1. 6 Venster gordijne 2:-
2. 1 Strijkyser en 3 Konfoortjies 1:-
Op 2 Junie 1724 koop Jan Vorster op die vendusie van Stijntje Christoffelse Bruijns die volgende:
1. 2 Kopere kandelaars en 2 hangblakers 1:4
2. 1 Thee ketel met 1 Stoel 3:2
Op 12 Junie 1724 koop Jan Vorster op die vendusie van Henrietta Wittebol:
1. 1 Schotel rak 1:5
2. 1 Kisje met beestenvel 1:1
3. 6 Schilderijtjes 0:2
4. 7 Porcelijne tafelborde 0:5
Jan word nie getoon in rol VC41 wat die dienslui van die VOK vir die periodes 1717,1718 en 1719 nie.
Die "Monster rolle" van die VOC (VC49 & VC50 , vryeliede aan die Kaap) toon dat Jan en Elisabeth vir die eerste keer gelys word vir die periode 30 April, 1 - 2 Maart 1724 as woonagtig in die Kaap. Hulle word ook getoon vir 1725, 1726, 1727 en vir die laaste keer 30 April, 1 - 3 Maart 1728, in die Kaap. Daarna verdwyn beide en word nie getoon in die Kaap, Stellenbosch of Drakenstein nie.
Jan en Elisabeth verskyn ook in die "Opgaaf" rol van die Kaap vir 1725. Daarin besit hulle 1 manlike slaaf, 1 snaphaan en 1 Degen.(A2250)
Oorlede ( of gedros?) ongeveer1728 - 1730. (Hierdie datum is `n aanname; want Elizabeth Lubbe het op 1 April 1731 in Tulbagh `n dogter , Elisabeth Bruins gedoop. In die doopregister staan " de vader onbekend") Sy is nie weer getroud nie. Hoekom nie? Die gebruik was tog dat so `n jong vrou weer sou trou - veral omdat sy klein kindertjies gehad het.
Die MOOC rekords vir die periode toon geen rekord van Jan nie. As gevolg van sy minderjarige kinders moes daar tog seker iewers `n rekord gewees het indien hy aan die Kaap (waar hy gewoon het op daardie stadium) oorlede is?
Daar is natuurlik bespiegeling oor Jan as volg:
Jan Vorster het oorspronklike voorbeelde van sy naam, wat geskryf is as volg:
Hans Voster 16/7/1717 Indiensnemingskontrak
Hans Vorster 7/7/1718 Indiensnemingskontrak
Johannis Foster 22/7/1720 Indiensnemingskontrak
Jan Vorster 5/4/1722 Doop van Aletta
Jan Voster 1723 Burgerskap aansoek
Jan Vorst 17/9/1724 Doop van Jan
Jan Vorster 1725 Monster rol
Jan Voster 1/12/1726 Doop van Barent
Hieruit blyk die volgende:
1. Die middelste "r" weglaat.
2. Uit die 8 voorbeelde is net een met 'n "F" gespel en dit sonder 'n umlaut.
3. In die monster rolle van 1724, 1726, 1727 en 1728, wat almal die r weglaat.
Die van word gespel: Engels - Foster, Skots - Forster, Duits - Förster, Switsers - Vorster.
Dit is baie interresant dat sy besonderhede in die Nederlandse Nationale Argiewe met sy vaart op die Velserhoofd gegee is as Hans Voster uit Bern. Die volgende is besonderhede oor hom:
Information concerning Hans Voster from Bern
Date of commencement of employment: 18-11-1716 Date of termination of employment: 16-07-1717
Occupation at commencement of employment: Ship gunner
Reason for terminating employment: Free citizen
Sailed away with the ship: Velserhoofd Where ended tenure of service: Cape of Good Hope
Month certificate: No
Debenture: Yes
Information concerning the voyage
Ship: Velserhoofd Departure: 18-11-1716
Chamber: Amsterdam Cape: 13-05-1717
07-08-1717
Inventory number: 5691
Folio: 43 Arrival: 22-10-1717
Batavia
DAS- and voyage no.: 2289.1
In die Switserse geskiedenis is talle voorbeelde van Vorsters. Een van die bekendstes is Pankraz Vorster 1753-1829.
Die hededaagse Switserse telefoon gidse wys heelwat Vorsters, selfs 'n Jan.
In Schaffhausen JH Vorster *1944 in 2014 vir Hans Maria Vorster besoek. Hy is/was 'n geneoloog wat talle boeke oor Vorster stamboom geskryf het; terug tot 13e eeu (ek het hulle deurgeblaai). Ons kon egter nie 'n konneksie met 'ons' Jan kry nie.
In Diessenhofen, Thurgau, waar eens baie Vorsters was, kon ek geen grafstene kry nie, want grafte word al baie jare lank elke 30 jaar hergebruik.
|